به گزارش روابط عمومی سازمان حج و زیارت؛ طی یکسال اخیر بروز بحران جهانی کرونا، مشکلات متعددی برای تمامی کشورها بدنبال داشته که از آن جمله می توان به آسیب های اقتصادی و اجتماعی و...اشاره کرد.
یکی از همین آسیب ها، تعطیلی سفرهای زیارتی طی ماههای گذشته بوده که بسیاری از مشتاقان این سفرهای معنوی(اعتاب مقدسه و حج) و همچنین دست اندرکاران(کارگزاران) را با دغدغه های زیادی مواجه کرده است.
در این میان سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری به عنوان متولی کارهای اجرایی و فرهنگی زائران ، این بحران و تهدید را به فرصتی بی بدیل برای بهبود روند خدمت رسانی به جامعه هدف خود تبدیل کرده و با روحیه ای تازه نفس ،چشم انداز پیش رو برای از سرگیری اعزام های زائران را تبیین نموده اند.
در همین راستا اقدامات بسیار کاربردی در جهت ارتقا سطح خدمت رسانی به زائران و جامعه هدف یعنی کارگزاران و دست اندرکاران اجرایی و ...، با نگاه بهبود وضعیت جاری و روند اجرایی سفرهای زیارتی انجام گرفته که بی شک منتهی به پویایی ،پیشرفت و استحکام برنامه های مدنظر خواهد شد.
به همین مناسبت بخشی از برنامه های معاونت ها و ادارات کل پرتلاش این سازمان که منجر به بهبود روند اجرایی با نگاه آسیب شناسی در سنوات گذشته و ارتقا خدمت در سنوات پیش رو خواهد شد، معرفی می شود.
اداره کل دفتر راهبری و نظارت بر امور کارگزاران سازمان حج و زیارت به عنوان یکی از بخش های تاثیرگذار در خصوص عملکرد کارگزاران و بدنبال آن زائران، توانسته در ماههای اخیر و با توجه به تجربیات شایان گذشته و چشم انداز پیش رو گام های موثری بردارد و تهدیدها را به فرصت تبدیل نماید.
سعید کوزه گران مدیر کل دفتر راهبری و نظارت بر امور کارگزاران سازمان حج و زیارت در گفت گویی به تشریح و تبیین بخشی از این اقدامات که شامل اختصاص تسهیلات کرونایی به دفاتر و همچنین کارگزاران و عوامل اجرایی زیارتی، تهیه و ایجاد انتخابات الکترونیکی کمیته های بدوی کارگزاران استانها، تدوین و تهیه نظام نامه جامع آموزش و پژوهش(کارکنان ، زائرین و کارگزاران)، راه اندازی سیستم مدیریت آموزشی تمام مکانیزه و راه اندازی آموزش مجازی کارگزاران، ایجاد ساز و کار و ابزار آموزش مجازی زائرین بصورت بومی، فراخوان گروههای آموزش و پژوهش افراد واجد الشرایط و نخبه خانواده عظیم کارگزاران، ایجاد کمیته های استانی آموزش کارگزاران و زائرین، پیگیری و انجام مقدمات اولیه جهت تولید مجله علمی - آموزشی حوزه حج و زیارت، ایجاد بستر لازم و فراخوان جهت مشارکتهای خداپسندانه خادمین حج و زیارت با خدمت در پخت و توزیع غذا به درب منازل بیماران کرونایی، آنالیز بانک اطلاعات کارگزاران سازمان حج و زیارت «جهت برنامه ریزی نیروی انسانی، توانمند سازی نیروهای موجود ، جذب و گزینش نیروهای کارگزاری مورد نیاز»، شناسایی و نگه داشت کارگزاران فعال و .... می شود، پرداخت و این برنامه ها را به سبب ارتقا هر چه بهتر خدمات به جامعه هدف عنوان کرد که در نهایت تمامی این راهبردها و چشم اندازها به رضایتمندی زائران منتج خواهد شد.
**عمده وظایف اداره کل کارگزاران چیست؟
سازمان حج و زیارت برای خدمت رسانی هر چه بهتر به زائران و تسهیل امور مربوطه، از همکارانی به نام کارگزاران استفاده می کند که این افراد ارتباط مستقیمی با زائران خواهند داشت.
کارگزاران نیز به دو گروه شامل اشخاص حقیقی و دفاتر تقسیم می شوند که این افراد در راستای برنامه های سازمان حج و زیارت در خدمت رسانی به زائران فعالیت می کنند.
اداره کل دفتر راهبری و نظارت بر امور کارگزاران سازمان حج و زیارت نیز به عنوان بخشی که با کارگزاران مرتبط است وظایف متعددی را برعهده دارد؛ نظارت بر روند فعالیت و خدمت رسانی و تدوین آیین نامه ها و دستور العمل انتخاب کارگزاران و تدوین شرح وظایف این عزیزان و تسهیل امور مرتبط با کارگزاران و نیز نظارت و راهبری این افراد به همراه آموزش زائران و کارگزاران از جمله فعالیت ها و وظایف این اداره کل محسوب می شود.
**اختصاص تسهیلات کرونایی به دفاتر زیارتی و کارگزاران
در حدود 2 هزار و 500 دفتر خدمات زیارتی دارای مجوز در سطح کشور وجود دارد که سازمان حج و زیارت حمایت از دفاتر زیارتی، کارگزاران و عوامل اجرایی را از جمله وظایف خود می داند.
بنابراین با توجه به چالش هایی که بعد از شیوع کرونا به سبب تعطیلی سفرهای زیارتی برای این دفاتر و کارگزاری ها روی داد ، اقداماتی در خصوص کاهش دغدغه ها و کمک و حمایت آنان دنبال گردید.
ریاست محترم سازمان و دست اندرکاران ذیربط برای کاهش این خسارت و زیان دفاتر خدمات زیارتی و کم شدن بار مشکلات آنان مباحثی را در دو محور کاهش هزینه‌ها و اعطای تسهیلات در دستور کار قرار داده و پیگیری کردند.

تلاش و رایزنی با دست اندرکاران ذیربط موجب شد تا در مرحله نخست دفاتر خدمات زیارتی ضمن برخورداری از معافیت ها و مساعدت های مالیاتی از تسهیلات مربوط به حوزه مشاغل آسیب دیده ازکرونا نیز بهره مند شوند و در مرحله اول که خردادماه سال 99 اجرایی شد این تسهیلات به دفاتر خدمات زیارتی پرداخت شد.
لیکن با توجه به تداوم شرایط کرونایی و نیز آسیبهای ناشی از آن بر دفاتر خدمات زیارتی، سازمان حج و زیارت بر آن شد تا تسهیلات کرونایی مرحله دوم را برای این مراکز از دولت پیگیری کند.

در این مرحله کارگزارن زیارتی و عوامل اجرایی که در عملیات حج و عتبات گذشته حضور و مشارکت داشتند از این تسهیلات بهره مند شدند که بدین ترتیب فرصت دریافت تسهیلات برای دفاتر و کارگزاران عوامل اجرایی فراهم گردید تا با طی مراحلی همانند مراجعه به سامانه کارا و ثبت نام، نسبت به اخذ تسهیلات اقدام کنند.
**بازنگری فرآیندهای اجرایی به نتایج ثمر بخشی منتج خواهد شد
در بحث بازنگری و اصلاح فرآیندهای اجرایی، با توجه به تاکید ریاست محترم سازمان و تشکیل کار گروه های مربوطه،برای نخستین بار مدون کردن فرآیندهای اداره کل در دستور کار قرار گفت و کارشناسان ذیربط مبادرت به بازنگری و اصلاح آن کردند.
پس از آن کلیه فرآیندهای مرتبط در حوزه های دفاتر خدمات زیارتی، آموزش زائران و کارگزاران وعوامل اجرایی توسط کارشناسان مورد بازنگری قرار گرفت که در نهایت نتایج خوبی در حوزه های آموزش، آزمون فرآیندهای ارتقا پلکانی و نیز ساختار کاروانها و مجموعه های حج و نیز صدور مجوز دفاتر خدمات زیارتی حاصل گردید که ان شاالله در ذیل بخشی از این اقدامات اشاره خواهد شد و در نهایت نتیجه این برنامه ریزی ها در سال جاری و میزان رضایتمندی کارگزاران و بالطبع آن زائران موثر خواهد بود.
**برگزاری انتخابات الکترونیکی کمیته های بدوی کارگزاران برای نخستین بار
تهیه و ایجاد انتخابات الکترونیکی کمیته های بدوی کارگزاران استانها در بستر سامانه کارگزاران (بدون نیاز به حضور فیزیکی افراد و نیز عدم دخالت افراد غیر در فرآیند انتخابات) و نیز ایجاد ابزار نظارتی لازم یکی دیگر از برنامه هایی بود که در سال گذشته انجام گرفت.
بدین منظور نیازهای برگزاری انتخابات الکترونیکی و پیاده سازی بستر مناسب احصاء گردید و با واحدهای مربوطه هماهنگی های لازم صورت پذیرفت.
در نهایت فراخوان، احراز شرایط و استعلامات و برگزاری انتخابات در بستر سامانه جامع کارگزاران پیاده سازی گردید.
پس از آن، فراخوان مربوطه اعلام و افراد متقاضی در آن شرکت کردند که بعد از آن نیز استعلامات مربوطه صورت پذیرفت و با تشکیل کمیته متشکل از نماینده این اداره کل، اداره حقوقی و اداره کل حراست صلاحیت افراد بررسی و افراد حائز شرایط به دفاتر حج و زیارت استان ها اعلام شدند.
پس از آن زمانی برای اعتراضات و رسیدگی به آنها در دستور کار قرار گرفت و در نهایت انتخابات به صورت الکترونیکی انجام شد و مدیران دفاتر خدمات زیارتی در بستر سامانه جامع کارگزاران به نامزدهای مد نظر خود رأی دادند.
تعداد کل واجدین شرایط نیز در این انتخابات 313 نفر بود که برای هر استان 2 نفر انتخاب می شوند؛ در دو استان ایلام و سیستان و بلوچستان هم انتخابات به دور دوم کشیده شد. این برنامه نیز به منظور تسهیل خدمت هر چه بهتر به مدیران دفاتر خدمات زیارتی انجام گرفت که با توجه به بحران کرونا یکی از اقدامات در خور توجه بوده که رضایتمندی جامعه هدف را بدنبال داشته است.
**تدوین و تهیه نظام نامه جامع آموزش و پژوهش(کارکنان ، زائرین و کارگزاران) و ابلاغ آن
تدوین نظام نامه جامع آموزش و پژوهش کارگزاران وکارکنان با مشارکت جمعی ازکارگزاران و کارشناسان مربوطه سازمان، اساتید دانشگاهی ، اساتید برون سازمانی و صاحبنظران و با ابلاغ رئیس محترم سازمان حج و زیارت به عنوان سند راهبردی و نقشه راه جامع آموزش و پژوهش کارکنان ، زائرین و کارگزاران محسوب می شود.

**راه اندازی سیستم مدیریت آموزشی تمام مکانیزه و راه اندازی آموزش مجازی کارگزاران
سیستم مدیریت آموزشی تهیه شده که بدون نیاز به کلاس های حضوری در نظر گرفته شده، موجب کاهش چشمگیر هزینه ها در این خصوص گشته است.
راه اندازی سامانه جامع آموزش و برگزاری کلاس مجازی با قابلیت آنلاین، موجب افزایش رضایتمندی در کارگزاران و عوامل زیارتی ، کاهش هزینه ها برای دانش جویان و بهبود روند یادگیری به ویژه در ایام بحران کرونا و همچنین کاهش ترددها خواهد شد.

**آموزش مجازی به صورت بومی چیست؟
آموزش مجازی زائران به صورت بومی نیز یکی از رویکردهای آموزشی در برخی مناطق خواهد بود. ایجاد ساز و کار و ابزار آموزش مجازی زائرین با زبان و گویش هر منطقه و هر کاروان و تهیه محتواهای کلاسهای آموزشی کاروان نیز یکی از اقدامات مدنظر بوده است.
**تشکیل شورای آموزشی – پژوهشی نخبگان حج کشور از ظرفیت کارگزاران
فراخوان گروههای آموزش و پژوهش افراد واجد الشرایط و نخبه خانواده عظیم کارگزاران حج و زیارت به منظور تشکیل شورای آموزشی و گروه های درسی ( ذیل نظام نامه جامع آموزش) و بهره مندی از ظرفیت کارگزاران در کشور یکی از اقدامات مهم صورت گرفته است.
این فراخوان به جهت بهره مندی از تفکرات و اندیشه های نخبگان و افراد صاحبنظر در حوزه حج و زیارت فراخوان از بین گروه افراد با مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر بصورت سیستمی انجام شد که هم اکنون امتیاز بندی آنان صورت گرفته و در مرحله مصاحبه از افراد برتر به عنوان سر گروه ها می باشند که در ادامه تمامی افراد واجد شرایط با سرگروه های اشاره شده در ذیل هر یک از گروه ها و عناوین نسبت به تولید محتوی و ... اقدام خواهند نمود.
** ایجاد کمیته های استانی آموزش کارگزاران و زائرین
با دفاتر حج و زیارت استانها مکاتبه گردید و آنها اسامی گروه کمیته آموزشی را معرفی نموده اند و جهت استعلام حراست اقدام گردید.
**پیگیری و انجام مقدمات اولیه جهت تولید مجله علمی - آموزشی حوزه حج و زیارت
این کار به سبب تولید محتوی ، ثبت و به اشتراک گذاری تجربیات و انتشار مقالات حوزه اجرایی حج و زیارت،انجام امور مربوط به راه اندازی مجله علمی آموزشی و تدوین پیش نویس آئین نامه جامع آموزش انجام گرفته است.
**اقدامات خداپسندانه خادمین حج و زیارت به بیماران کرونایی
ایجاد بستر لازم و فراخوان جهت مشارکتهای خداپسندانه خادمین حج و زیارت با خدمت در پخت و توزیع غذا به درب منازل بیماران کرونایی و نیز برنامه ریزی ، سازماندهی و منطقه بندی داوطلبین کارگزاری خدمت در مناطق مختلف و همچنین ایجاد مرکز پایش اطلاعات بیماران کرونایی کارکنان حج و زیارت و ایجاد ارتباط سیستمی بین واحد پایش ، آشپزخانه و توزیع کنندگان غذا است.
به منظور استفاده از تجارب و پتانسیل بالای کارگزاران زیارتی در حوزه خدمات رسانی، مقدمات فراخوان انجام کارهای خداپسندانه در بستر سامانه جامع کارگزاران فراهم گردید و فراخوان مربوطه به عنوان مثال در استان تهران انجام و تعداد 572 نفر از عوامل تهران، آمادگی خود را برای انجام اقدامات خداپسندانه اعلام نمودند.
باید اشاره کرد که با توجه به توان کارگزاران زیارتی در امر طبخ و توزیع غذا، سازمان اقدام به پویش خدمت رسانی به بیماران کرونایی در حوزه طبخ و توزیع غذای سالم در میان بیماران کرونایی قرنطینه به درب منزل و خانواده عزیزشان نمود که این امر نیز به خوبی صورت پذیرفت.

**برنامه ریزی نیروی انسانی کارگزاران سازمان حج و زیارت
آنالیز بانک اطلاعات کارگزاران سازمان حج و زیارت جهت شناسایی و نگه داشت کارگزاران فعال حوزه حج و زیارت و همچنین برنامه ریزی جهت جذب کارگزاران مورد نیاز در حوزه های مربوطه و همچنین مناطقی که دارای نقصان منابع انسانی در سالهای آتی می باشند.شناسایی، به کارگماری، نگه داشت نیروی انسانی از وظایف ذاتی این اداره کل است.
از آنجا که کارگزاران زیارتی به عنوان عامل مهم خدمت رسانی به زائرین در سازمان حج و زیارت هستند با تأکید ریاست محترم سازمان، شرایط موجود، تعداد نیروی خروجی ظرف 5 سال آینده و نیاز نیرو در کوتاه مدت و میان مدت احصاء گردیده و با هماهنگی دفاتر حج و زیارت استان ها برنامه ریزی لازم صورت خواهد پذیرفت.
** تشکیل کارگروه های بازنگری شیوه نامه و دستورالعمل های مربوط به متقاضیان اخذ مجوز فعالیت خدمات زیارتی
بدین منظور جلساتی با محوریت دفتر راهبری و نظارت بر امور کارگزازان با کارشناسان حقوقی و حراست سازمان برای بازنگری تصویب نامه هیأت محترم وزیران در حال انجام می باشد که نتیجه نهایی جهت اعلام به دبیر محترم کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک دفتر هیأت دولت خواهد رسید.
در پایان باید تاکید کرد که این اداره کل از هیچ کوششی در راستای بهبود و ارتقا کیفیت خدمات دریغ نکرده و تمامی اهتمام خود را در راستای رضایتمندی زائران و کارگزاران به کار بسته است.